Axit folic (Vitamin B9) – “vitamin vàng” cho tạo máu, tế bào & đặc biệt quan trọng trong thai kỳ.

🧬 Axit Folic (Vitamin B9) Là Gì?

Axit folic (Folic Acid) và folate đều là Vitamin B9, giữ vai trò sống còn trong việc hình thành tế bào mới, tạo DNA và phát triển của thai nhi.

  • Folate: dạng tự nhiên có trong rau xanh, trái cây, gan, các loại đậu…

  • Axit folic: dạng tổng hợp trong viên uống – ổn định, dễ hấp thu và là dạng duy nhất được chứng minh phòng ngừa dị tật ống thần kinh.

👉 Vì vậy, các tổ chức lớn như CDC, WHO, USPSTF đều khuyến cáo phụ nữ tuổi sinh đẻ nên dùng 400 µg/ngày.

🟣 1. Lợi Ích Khoa Học Đã Chứng Minh Của Vitamin B9

1.1. 🤰 Giảm 70–80% nguy cơ dị tật ống thần kinh (NTDs)

Bổ sung đủ B9 giúp ngăn ngừa:

  • Nứt đốt sống (Spina Bifida)

  • Vô sọ (Anencephaly)

⛑️ WHO & CDC: phụ nữ có thể mang thai nên uống bắt buộc 400 µg axit folic/ngày.

1.2. 🩸 Tạo máu & phòng thiếu máu

Thiếu folate gây:

  • Thiếu máu đại hồng cầu

  • Mệt mỏi

  • Chóng mặt

  • Da xanh, giảm tập trung

1.3. 🧬 Tạo tế bào & tái tạo DNA/RNA

Vitamin B9 đặc biệt quan trọng cho:

  • Trẻ em đang lớn

  • Thanh thiếu niên

  • Phụ nữ mang thai

  • Người có nhu cầu tái tạo tế bào cao

1.4. 🧠 Hỗ trợ não bộ, tâm trạng & tim mạch

B9 giúp:

  • Giảm homocysteine → giảm nguy cơ tim mạch

  • Ổn định tâm trạng ở người thiếu folate

  • Hỗ trợ chức năng thần kinh

🟣 2. Liều Dùng

Đối tượng Liều khuyến nghị
Người trưởng thành 400 µg/ngày
Phụ nữ có thể mang thai 400 µg/ngày
Phụ nữ mang thai 600 µg/ngày
Phụ nữ cho con bú 500 µg/ngày

⚠️ Không tự ý dùng >1000 µg/ngày nếu không có chỉ định.

🟣 3. Vì Sao Phụ Nữ Phải Bắt Đầu Uống Trước Khi Mang Thai?

Ống thần kinh thai nhi hình thành từ:
🗓️ Tuần 3–4 của thai kỳ (lúc nhiều người chưa biết mình có thai!).

Do đó:

  • Uống ít nhất 1–3 tháng trước khi có thai

  • Duy trì đến hết tuần 12 thai kỳ

🟣 4. Ai Dễ Bị Thiếu Folate?

Những nhóm dưới đây có khả năng thiếu B9 cao:

  • Người ăn ít rau xanh 🥬

  • Người uống rượu, hút thuốc

  • Bệnh tiêu hoá: viêm ruột, celiac

  • Người cao tuổi

  • Người mang thai / cho con bú

  • Người dùng thuốc: Methotrexate, thuốc chống động kinh

🟣 5. Thực Phẩm Giàu Folate (Vitamin B9)

Thực phẩm Hàm lượng
Rau bina, cải bó xôi Cao
Đậu lăng, đậu xanh Cao
Gan bò / gan gà Rất cao
Măng tây Cao
Cam, bơ Trung bình
Trứng Thấp
Ngũ cốc tăng cường folic acid Cao

📌 Lưu ý: folate tự nhiên dễ mất khi nấu, vì vậy bổ sung viên uống vẫn rất cần thiết.

🟣 6. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

  • Thiếu máu không rõ nguyên nhân

  • Bạn từng sinh bé bị dị tật ống thần kinh

  • Bệnh tiêu hoá kém hấp thu

  • Đang dùng thuốc ảnh hưởng folate

  • Chuẩn bị mang thai nhưng có bệnh nền

🟣 7. Tóm Tắt Nhanh

⭐ Bổ sung axit folic giúp:

✔ Giảm 70–80% nguy cơ dị tật ống thần kinh
✔ Giảm thiếu máu
✔ Tạo tế bào mới
✔ Quan trọng cho 3 tháng đầu thai kỳ
✔ An toàn – hiệu quả – giá rẻ

⭐ Liều khuyến nghị:

  • Chuẩn bị mang thai: 400 µg/ngày

  • Mang thai: 600 µg/ngày

🟣 8. FAQ – Hỏi Đáp Nhanh Về Axit Folic

Q1. Axit folic và folate khác nhau thế nào?

A: Folate là dạng tự nhiên; axit folic là dạng tổng hợp – ổn định, hấp thu tốt hơn.

Q2. Phụ nữ chưa có kế hoạch mang thai có cần uống không?

A: Có! Vì 50% thai kỳ xảy ra ngoài kế hoạch.

Q3. Uống lúc nào trong ngày tốt nhất?

A: Uống bất kỳ lúc nào, tốt nhất cùng bữa ăn.

Q4. Uống quá liều có nguy hiểm không?

A: <1000 µg/ngày thường an toàn. Dùng quá nhiều lâu dài có thể che giấu thiếu B12.

 Nguồn Tham Khảo (2025) – References