Sắt là gì và cơ thể cần sắt để làm gì?

Sắt là khoáng chất thiết yếu giúp vận chuyển oxy thông qua hemoglobin, tạo năng lượng, hỗ trợ hệ miễn dịch và duy trì hoạt động não bộ. Cơ thể không thể tự sản xuất sắt nên phải bổ sung qua thực phẩm hoặc viên uống.

Dấu hiệu thiếu sắt thường gặp là gì?

Thiếu sắt gây mệt mỏi, da xanh xao, chóng mặt, khó thở, tim đập nhanh, giảm tập trung và chán ăn. Nên xét nghiệm máu để kiểm tra ferritin và hemoglobin khi nghi ngờ thiếu sắt.

Nhu cầu sắt mỗi ngày là bao nhiêu?

Nam giới cần 9 mg/ngày, phụ nữ trước mãn kinh cần 19 mg, phụ nữ sau mãn kinh 8 mg. Trẻ em và thanh thiếu niên cần 9–19 mg tuỳ tuổi và giới tính. Phụ nữ mang thai cần kiểm tra theo chỉ định bác sĩ.

Những thực phẩm nào giàu sắt?

Sắt động vật có trong thịt bò, gà, cá, trứng, gan và pate. Sắt thực vật có trong ngũ cốc nguyên hạt, đậu lăng, các loại hạt, rau xanh như cải bó xôi, cải kale, bông cải xanh và trái cây sấy.

Ai có nguy cơ thiếu sắt cao nhất?

Phụ nữ có kinh, phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ nhỏ, người ăn chay, người hiến máu và người mắc bệnh tiêu hóa như Crohn hoặc Celiac có nguy cơ thiếu sắt cao hơn.

Có nên uống bổ sung sắt không?

Có thể bổ sung sắt khi chế độ ăn không cung cấp đủ hoặc khi bác sĩ chẩn đoán thiếu sắt. Viên sắt có loại liều thấp để phòng ngừa và liều cao để điều trị. Không nên tự ý dùng liều cao.

Lưu ý quan trọng khi uống sắt là gì?

Nên uống với nhiều nước và tránh uống cùng canxi, trà hoặc cà phê trong vòng 2–4 tiếng. Nếu bị đau bụng, có thể uống sau ăn. Để xa tầm tay trẻ em vì ngộ độc sắt rất nguy hiểm.

Trẻ em có cần bổ sung sắt không?

Trẻ sơ sinh có sẵn sắt dự trữ trong 6 tháng đầu đời. Sau đó, trẻ cần sắt từ thức ăn như cháo, thịt, sữa công thức. Trẻ kén ăn hoặc nghi thiếu sắt cần được bác sĩ kiểm tra.

Sắt - Mọi thứ bạn cần biết

Q: Người ăn chay bổ sung sắt như thế nào?

Người ăn chay nên tăng cường đậu, đậu lăng, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và ăn kèm thực phẩm giàu vitamin C để tăng hấp thu. Nên hạn chế trà và cà phê gần bữa ăn.

Sắt (Iron) – Mọi điều bạn cần biết | Vai trò, thiếu sắt, nhu cầu từng độ tuổi & cách bổ sung chuẩn khoa học

Sắt (Fe) là một trong những khoáng chất quan trọng nhất giúp cơ thể hoạt động khỏe mạnh mỗi ngày. Tuy chỉ chiếm một lượng nhỏ, nhưng sắt tham gia trực tiếp vào quá trình tạo máu, vận chuyển oxy và duy trì năng lượng. Nếu thiếu sắt, cơ thể ngay lập tức “lên tiếng” bằng tình trạng mệt mỏi, chóng mặt và suy giảm sức đề kháng.

Hãy cùng tìm hiểu trọn bộ kiến thức về sắt theo cách dễ hiểu nhất nhé! ❤️‍🔥

🧬 Sắt là gì? Tại sao cơ thể cần sắt?

Sắt (Iron) là khoáng chất thiết yếu giúp:

🚚 Vận chuyển oxy từ phổi đến khắp cơ thể thông qua hemoglobin.
🔥 Tạo năng lượng, giữ cho cơ bắp hoạt động khỏe mạnh.
🛡️ Tăng sức đề kháng, hỗ trợ hệ miễn dịch.
🧠 Hỗ trợ hoạt động não bộ, tăng khả năng tập trung.

Cơ thể không thể tự sản xuất sắt, vì vậy chúng ta phải bổ sung thông qua thực phẩm hoặc viên uống khi cần.

🍽️ Lợi ích của sắt đối với cơ thể

✔️ 1. Giúp tạo máu và vận chuyển oxy

Sắt là thành phần chính của hemoglobin và myoglobin, giúp mang oxy đến mô và cơ bắp.

✔️ 2. Tăng cường năng lượng

Thiếu sắt khiến cơ thể “thiếu nhiên liệu”, dẫn đến mệt mỏi, thở dốc, tim đập nhanh.

✔️ 3. Hỗ trợ miễn dịch

Sắt giúp cơ thể tạo ra bạch cầu – “đội quân” chống vi khuẩn và virus.

✔️ 4. Phát triển trí não của trẻ

Sắt đặc biệt quan trọng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vì ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển não bộ.

🚨 Thiếu sắt là gì? Dấu hiệu nhận biết sớm

Thiếu sắt là tình trạng cơ thể không đủ lượng sắt để tạo hemoglobin, dẫn đến thiếu máu.

Dấu hiệu thường gặp:

😴 Mệt mỏi, thiếu năng lượng
🥱 Da xanh xao
😵 Chóng mặt, choáng váng
❌ Tập trung kém
💔 Tim đập nhanh
😮‍💨 Khó thở
🚫 Chán ăn (đặc biệt ở trẻ em)

Nếu nghi ngờ thiếu sắt, nên xét nghiệm máu để kiểm tra ferritin và hemoglobin.

📌 Bạn cần bao nhiêu sắt mỗi ngày? (Theo tuổi & giới tính)

🔹 Người trưởng thành

👩 Phụ nữ trước mãn kinh: 19 mg/ngày
👩‍🦳 Phụ nữ sau mãn kinh: 8 mg/ngày
👨 Nam giới: 9 mg/ngày

🔹 Trẻ em & thanh thiếu niên

👦👧 10–13 tuổi:
- Bé gái chưa dậy thì & bé trai: 9 mg
- Bé gái đã có kinh nguyệt: 19 mg
👦 Bé trai 14–17 tuổi: 12 mg
👧 Bé gái 14–17 tuổi: 18 mg

🔹 Phụ nữ mang thai

Nhu cầu tăng do: phát triển thai nhi + tăng thể tích máu
Cần kiểm tra định kỳ vì thiếu sắt rất phổ biến ở tam cá nguyệt 2–3

⚠️ Không tự ý bổ sung khi mang thai – cần tham khảo bác sĩ.

🥗 Thực phẩm giàu sắt – bạn nên ăn gì?

1. Sắt từ động vật (hấp thu tốt nhất) – Heme iron

🥩 Thịt bò
🍗 Thịt gà
🐟 Cá, hải sản
🥚 Trứng
🫕 Gan & pate gan (rất giàu sắt)

2. Sắt từ thực vật – Non-heme iron (cần vitamin C để hấp thu tốt hơn)

🫘 Đậu, đậu lăng
🌾 Ngũ cốc nguyên hạt
🥜 Hạt óc chó, hạnh nhân, hạt bí
🥦 Rau xanh: cải bó xôi, cải kale, bông cải xanh
🍇 Trái cây sấy: nho khô, mơ khô
🍠 Khoai tây

👉 Mẹo vàng: Ăn thực phẩm giàu sắt cùng cam, kiwi, ớt chuông, dâu tây để hấp thu tối đa.

🔍 Ai dễ bị thiếu sắt hơn?

Những nhóm sau cần chú ý nhiều hơn:

👩 Phụ nữ có kinh (mất máu hằng tháng)
🤰 Phụ nữ mang thai & cho con bú
👶 Trẻ sơ sinh & trẻ nhỏ
🍃 Người ăn chay/thuần chay
🧘 Người ăn kiêng, ăn ít
🩸 Người hiến máu
🧑‍⚕️ Người mắc bệnh tiêu hoá: Celiac, Crohn…
⚕️ Người sau phẫu thuật giảm cân

💊 Có nên bổ sung sắt bằng viên uống?

1. Sắt liều thấp (5–27 mg)

Dùng để phòng ngừa thiếu sắt, thường có trong:

Multivitamin
Viên sắt nhẹ
Các sản phẩm bổ sung cho người ăn chay

2. Sắt liều cao (theo kê đơn)

Dùng để điều trị thiếu máu thiếu sắt, thường dạng:

Viên uống giải phóng chậm
Sắt kết hợp vitamin C để tăng hấp thu
Dạng nước cho trẻ nhỏ

✨ Lưu ý khi uống sắt:

💧 Uống với nhiều nước
🍽️ Nếu đau bụng → uống cùng thức ăn
⛔ Tránh uống sắt cùng canxi, caffe, trà trong vòng 2–4 tiếng
🔒 Để xa trẻ em (ngộ độc sắt cực nguy hiểm)

👶 Trẻ em có cần bổ sung sắt?

Trẻ sơ sinh có lượng sắt dự trữ 6 tháng → sau đó cần sắt từ cháo, sữa công thức, thịt.
Trẻ kén ăn, chậm lớn cần được kiểm tra.
Không tự ý cho trẻ uống viên sắt, phải theo chỉ định.